Aderverkalking is een onderschat probleem

Aderverkalking wordt ook wel arteriosclerose genoemd. Het is het stijver worden en dichtslibben van de slagaderen.

Aderverkalking blijft vaak lang onopgemerkt

Aderverkalking begint sluipend vanaf het tiende levensjaar en blijft meestal tientallen jaren zonder symptomen. Langzamerhand ontstaan klachten zoals woordvindingssstoornissen en concentratieverlies bij aderverkalking in de hersenen, vermoeidheid en kramp als de arteriosclerose in de benen optreedt, verminderd gezichtsvermogen als de oogvaten verslechteren, slechtere nierfunctie als de nieren zijn aangedaan en druk op de borst en kortademigheid als het hart onder dichtslibbende aderen lijdt.

Soms is het eerste symptoom van aderverkalking het laatste

Het voortschrijden van aderverkalking gaat vele ongemerkt. De slagaderen raken verstopt en er ontstaan plaques aan de bloedvatwanden. Als deze losschieten kunnen bloedvaten afgesloten raken. Het weefsel dat nu geen bloed meer krijgt sterft af. In de longen spreken we van longembolie, in de hersenen van een beroerte en bij het hart van een hartaanval of hartinfarct. Aderverkalking is de belangrijkste oorzaak van acute dood bij mensen onder de veertig en bij jonge sporters.

Cholesterol en hoge bloeddrukmetingen geven schijnzekerheid

Veertig procent van de mensen met een hartinfarct hebben geen verhoogd cholesterolgehalte, geen verhoogde bloeddruk en zijn niet te dik. Als preventie tegen hart- en vaatziekten zijn deze criteria onvolledig.

Bloeddruk aan de arm gemeten is verschillend van centrale bloeddruk bij het hart

Bloeddruk wordt gezien als een belangrijke oorzaak van hart- en vaatproblemen en er wordt vanuit gegaan dat de bloeddruk die aan de bovenarm wordt gemeten geldt voor alle bloedvaten. Maar dat is niet zo. De centrale bloeddruk bij het hart verschilt vaak van die aan de bovenarm gemeten. Bloeddrukmedicijnen beïnvloeden vaak wel de aan de arm gemeten bloeddruk maar niet die bij het hart waardoor het risico ondanks bloeddrukmedicijnen blijft.

Individueel aderverkalkingsrisico is de essentie

Dankzij nieuw onderzoek zijn er betrouwbaardere criteria gevonden die het individuele risico op aderverkalking aangeven. De belangrijkste zijn:

Vaatwandleeftijd

De flexibiliteit van slagaderen vermindert bij het ouder worden, dat is normaal. Aderverkalking laat de bloedvaten sneller verstijven dan het normale proces en dat wordt weergegeven als ‘vaatwandleeftijd’. Als de vaatwanden stijver zijn dan de kalenderleeftijd is er sprake van verhoogd risico. De medische term heet PWVao,PulseWaveVelocity, pulsdrukgolfsnelheid. Bij iedere hartslag ontstaat een drukgolf die langzamer gaat in flexibele bloedvaten en sneller bij aderverkalkte bloedvaten.

Centrale bloeddruk is belangrijker dan de bovenarmbloeddruk

Niemand overlijdt aan een gesprongen of verstopt bloedvat in de bovenarm, toch wordt de bovenarmbloeddruk als belangrijke risicofactor gezien. Het echte bloeddrukrisico is die bij het hart. Als het hart te lange tijd tegen een verhoogde druk moet pompen kunnen onder meer hartklepproblemen, versnelde aderverkalking en overbelasting van het hart ontstaan.

Met de nieuwe methode kan de centrale bloeddruk worden gemeten. Zo kan ook de effectiviteit van medicijnen tegen hoge bloeddruk worden bepaald.

De medische term is SBPao en staat voor SystolicBloodPressureAorta.

Weerstand van de kleine bloedvaatjes

Het bloed stroomt vanuit het hart in de aorta, de grootste slagader van ons lichaam, en dan in steeds kleinere bloedvaten. De doorsnede van de kleinere bloedvaten wordt bepaald door de aan- en ontspanning van kleine spiertjes. Bij aanspanning wordt de doorsnede kleiner en kan minder bloed door deze vaatjes stromen. Het hart moet krachtiger pompen om het bloed erdoorheen te sturen. Bij ontspanning gebeurt het omgekeerde.

Deze weerstand wordt onder meer kleiner door beweging en ontspanning. De medische term is AIX, Augmentatie Index.

Het aderverkalkingsproces stoppen of omkeren

Als bekend is of er een verhoogd risico op aderverkalking bestaat en wat de risicofactoren zijn, kan een individueel advies worden gegeven. Het aderverkalkingsproces kan worden gestopt en soms, zeker op jongere leeftijd, worden omgekeerd. De kwaliteit van de bloedvaten wordt dan beter, de aderen ‘verjongen’.

De vaatgezondheidstest, Arteriograph

De methode wordt onder meer gebruikt in de Berlijnse Charitee, Cambridge hospital en het Erasmusziekenhuis en AMC in Nederland. Het lijkt op een gewonde bloeddrukmeting maar maakt gebruik van innovatieve high tech die de bloeddrukgolf analyseert. De uitslag van de analyse wordt direct weergegeven in een overzichtelijke rapportage.